Trafik kazasında tazminat almak ve hak talebinde bulunmak kimi maddi ve manevi kayıpların tam olarak olmasa da yerine koyulabilmesi için önemlidir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu ve 2918 Sayılı Kara Yolları Trafik Kanunu kapsamında düzenlenen haklar sayesinde trafik kazasında mağdur konumda olan kazazedelerin haklarını koruyabilmesi sağlanmaktadır. Trafik kazalarında tazminat talep edilebilmesi ve taleplerin karşılanabilmesi için tarafların kazadaki suç oranı göz önünde bulundurulmaktadır.
Bununla birlikte kazanın nasıl gerçekleştiği ve kazanın maddi, yaralamalı veya ölümlü olup olmadığı da göz önünde bulundurulabilir. Mağdur kazazedeler maddi taleplerini ekonomik anlamda rahatlamak için seçebilecekken manevi anlamdaki tazminat isteklerini kaza sonrasında yaşanacak olan kayıplar nedeniyle sekteye uğrayacak olan psikolojik ve duygusal durumları için talep edebilirler. Taleplerin karşılanması için istenecekler maddi ve manevi tazminat türüne göre ve kişilerin isteklerine göre değişiklik gösterebilmektedir.
Trafik Kazasında Tazminat Hakları Nedir?
Trafik kazasında tazminat hakları, kişilerin kayıplarının giderilmesi amacıyla oluşturulmuş yasalar çerçevesinde işleyen; mağdur tarafın çıkarını gözeten bir hukuki süreçtir.
Yaşanan kayıpların türü göz önünde bulundurularak mağdur olan kişiler için bazı hak talepleri sağlanabilir. Öyle ki, maddi anlamda kayıpları bulunan kimseler maddi tazminat davası açabilirken manevi anlamda kayıpları bulunan kişiler de manevi anlamda yaşanan kayıplarının giderilmesini talep edebilir.
Söz konusu iki temel tazminat türünün yanı sıra mağdur kaza zedeler şartlar yerine getirildiği durumlarda yoksun kalma tazminatı taleplerinde de bulunabilirler.
- Maddi tazminat hakları: Kaza soncunda yaşanan ekonomik kayıpların yerine koyulabilmesi, telafi edilebilmesi amacıyla açılan tazminat davası türüdür.
- Manevi tazminat hakları: Kazazedelerin yaşanan kaza sonrasındaki psikolojik ve duygusal kayıplarının telafisi, bedeli olarak ödenen tazminat türüdür.
- Yoksun kalma tazminatı: Ölümlü kaza sonucunda talep edilen bu tazminat türü, ölen kişinin aile geçimini sağlayan kişi olması ile birlikte talep edilir. Hayatta kaldığı durumlarda destek sunan kişilerin yakınları tarafından açılabilecek manevi kapsamlı bir tazminat türüdür.
Maddi Tazminat Hakları
Trafik kazasında tazminat davası açarken maddi ve manevi açıdan iki farklı konu göz önünde bulundurulur. Maddi tazminat davaları kaza sonrasında yaşanacak olan ekonomik giderlerin karşılanması amacıyla açılabilir. Örneğin, kaza sonrasında araç hasarının giderilmesi maddi tazminat davası türünde istenebileceklerden birisidir.
Maddi olarak açabileceğiniz tazminat davaları şu şekildedir;
- Araç hasarının karşılanması: Kaza nedeniyle oluşacak olan kazanın asli kusurlu olan kişi tarafından karşılanmasını talep etmek,
- Tedavi giderlerinin karşılanması: Yaralanma anlarında hastane, ameliyat ve ilaç giderleri gibi masraf içeren durumların asli kusurludan talep edilebilmesi,
- Kazanç kayıpları: Kaza sonrasında kişilerin çalışma günlerinden alı konması, ticari araçların karıştığı kazalarda “yatma parası” talep etmesi gibi durumlar,
- Maluliyet tazminatı: Kaza sonrasında yaşanabilecek kalıcı sakatlık durumlarında mağdur olan tarafın yaşamı boyunca kaybedebileceği gelirlerin telafi edilmesi.
Maddi olarak talep edilebilecek haklardır. Mahkemeler tarafından verilecek olan zararın giderilmesi kararı, kişilerin kaza sonrasındaki delillerine ve beyanlarına dayanır. Tazminat davası süreci önemli olan dava türlerindendir bu nedenle alanında uzman bir avukat ile çalışmak yararınıza olacaktır.
Manevi Tazminat Hakları
Trafik kazasında tazminat alırken kayıp yaşanması ya da psikolojik olarak kazadan etkilenilmesi gibi durumlarda manevi anlamda tazminat taleplerinde bulunulabilir.
Mağdur konumda olan kişilerin trafik kazasından sonra yaşadığı/yaşayacağı psikolojik ve duygusal zararların giderilmesi amaçlanan bu tazminat türünde, mağdur taraf acılarının hafifletilmesi amacıyla pek çok talepte bulunabilir.
Bir tür telafi amacı taşıyan bu tazminat türü kayıpların doğrudan geri döndürülmesini sağlamasa da psikolojik ve duygusal olarak rahatlama sağlayabilir.
- Kazadan sonra mağdur kişinin yaşama kalitesindeki değişim olması,
- Kalıcı sakatlık veya iş görememezlik durumu,
- Ölümlü kaza sonrasında mağdur tarafın aile üyelerinin yaşadığı travmalar.
Söz konusu kriterler hakim tarafından göz önünde bulundurulur ve manevi tazminat davasının kararı verilir.
Kararlar verilirken tarafların maddi gelir durumları ile birlikte sosyal durumları da göz önünde bulundurulur. Mağduriyet yaşamış olan kazazedelerin mağduriyet derecesi de aynı şekilde kararların şekillenmesinde önemli yere sahiptir.
Kimler Trafik Kazasında Tazminat Davası Açabilir
Trafik kazasında tazminat davası açabilmek için bazı şartların yerine gelmesi ve delillerin toplanması gerekmektedir. Hukuki süreçte delillerin göz önünde bulunulduğunu ve kusur oranının değerlendirildiğini unutmamak gerekir.
Maddi ve manevi tazminat davası açacak kişilerin trafik kazasında mağdur tarafta olması gerekmektedir.
- Kaza zarar görmüş, yaralanmış veya aracı hasar almış kişiler,
- Ölümlü kazalarda hayatını kaybeden kişilerin eşleri, çocukları ve destekten mahrum kalan kişiler,
- Trafik ve kasko sigortası kapsamında ödeme yapan şirketler, ödeme yaptıkları tutar kadarını asli kusurlu kişilerden talep edebilir. Bu nedenle, sigorta şirketleri de tazminat davası talebinde bulunabilir.
Tazminat davası açabilmek için kazanın oluşma şekli ile birlikte kusur oranları, kazanın belgelenmesi ve bilirkişi raporları büyük önem taşımaktadır.
Ölümlü Trafik Kazası Tazminat Davasında Hangi Haklar Talep Edilebilir?
Ölümlü trafik kazasında tazminat alacak kişilerin talep edebileceği haklar şu şekildedir;
- Destek yoksunluğu: Ölen kişinin ailede ana gelir kaynağı olması ve geçimi sağlaması, destek sağlaması durumunda kişilerin ölüm sonrasında bu destekten mahrum kalması söz konusu olduğunda,
- Defin ve cenaze masrafları gibi ölüm sonrasında yaşanacak olan giderler,
- Yakınların yaşadığı psikolojik ve duygusal düşüşe telafi amacı taşıması için bazı ödenekler,
- Yaralanmalı kazalarda mağdur tarafın hastane masrafları, ilaç giderleri, fizik tedavi ücretleri,
- Mağdur tarafın kazadan sonra sakatlık yaşaması durumunda sakatlık nedeniyle kaybedilecek olan kazançların karşılanması,
- İş görememezlik zaman aralığı boyunca yaşanacak giderlerin karşılanması.
Gibi temelde geçim durumunu doğrudan etkileyen konularda hak talep edilebilir. Ancak, hak talep edilen konular sadece bunlarla sınırlı değildir.
Mahkemeler, tazminat davası miktarını belirlerken kişilerin ailevi durumlarını da göz önünde bulundurur. Toplanılan deliller kapsamında kişiler dilerlerse bu isteklerden farklı isteklerde talep edebilir. Mahkeme tarafından uygun görülmesi durumunda hakkaniyet kapsamında istekler değerlendirilir ve mağduriyet yaşayan taraf için bu isteklerin sağlanması kararı verilebilir.
Başta talep edebileceğiniz haklarınızı öğrenmek ve hukuki destek almak sonrasında da tazminat davası ile karşı karşıya kalmış kişiler olarak “Avukata Sor” butonunu kullanarak yasal haklarınız ile ilgili destek alabilirsiniz.
Haklarınızı savunurken profesyonel bir avukat ile çalışmak verilecek olan kararlarda doğru savunmaları ve ithamları yapmanız için destek olacaktır.
Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminat Davasında Hangi Haklar Talep Edilebilir?
Trafik kazasında tazminat alırken yaralanmalı mı yoksa ölümlü mü olduğu göz önünde bulundurulur. Ancak, kimi haklar yaralanmalı da olsa ölümlü de olsa aynı kalır. Bu nedenle, yaralanmalı trafik kazalarında asli suçlu olan kişiden talep edebilecekleriniz şu şekildedir;
- Kaza sonrasında tedavi masrafları,
- Geçici iş görememezlik tazminatı,
- Kalıcı iş görememezlik tazminatı,
- Protez masrafları,
- Tıbbi cihazların ödenmesi,
- Manevi tazminat giderleri.
Psikolojik ve duygusal durumun bozulması sonucunda yaşanacak olan her durum için manevi tazminat davası açılabilir.
Dava dilekçesini hazırlarken söz konusu durumların yaşandığına dair doğru delilleri kullanmak dava sürecinin hızla sonuçlanmasına neden olacaktır. Hızla sonuçlanmasını yanı sıra doğru delilerin kullanılması mahkemece haklı görülmenize, mağduriyetinizin giderilmesi hükmüne karar verilmesi açısından önemli olabilir.
Trafik Kazasında Karşıdaki Sürücünün Ehliyetsiz Olması
Trafik kazasında tazminat alma durumunuzda yaşadığınız kazada karşıdaki sürücünün ehliyetsiz çıkma durumunda tazminat davası süreci mağdur taraf için sekteye uğramayacaktır ancak asli kusurlu olan, yani ehliyetsiz kişiler için süreç farklı işleyebilir.
Bu gibi durumlarda sigorta şirketleri tazminat giderlerini karşılayabilir ancak sonrasında sürücüden ödenen meblağyı rücu edebilir.
Bunun dışında, ödemeyi başından reddederek sürücünün ödemesine hükmedilmesine neden olabilir. Ek olarak, sürücünün ehliyetsiz araç kullanması nedeniyle yaptırımlara uğraması da kaçınılmazdır.
Trafikte İş Nedeniyle Kaza Sonrası Tazminat Almak
İşi gereği trafikte bulunan ve iş esnasında trafik kazası geçiren kişiler trafik kazasında tazminat alma sürecine dahil olurlar. Bununla birlikte SGK iş göremezlik ödeneği işle birlikte iş kazası tazminat davası talebinde de bulunabilirler.
Trafik sigortası kapsamında hak talebinin yolunun açılması ile birlikte kişiler iş kazası tazminat davasından farklı olarak kaza yaşadığı sürücüye karşı maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına da sahip olabilir.
Kaza sonrasında iş görememezlik durumunun yaşanması, kalıcı sakatlanmalar gibi durumlar da göz önünde bulundurulduğunda iş kazası ile birlikte tazminat talepleri değerlendirilebilmektedir.
Trafik Kazası Zaman Aşımı Süresi Ne Kadar?
Trafik kazasında tazminat alabilmek için 2 yıl içinde işlemlerin başlamış olması gerekiyor. Bahse konu 2 yıl, kazadan sonraki süreçte işlemeye başlayacaktır.
Kimi durumlarda zararın belirlenmesinin uzun sürmesi ya da kaza failinin geç tespit edilebilmesi gibi durumlar da yaşanabilmektedir. Bu gibi bir durumun söz konusu olması halinde 10 yıla kadar uzayan zaman aşımı ile karşılaşmak mümkündür.
Genel zaman aşımı dışında değerlendirilen 10 yıllık zaman aşımı, failin bulunarak tazminat davasının açılabilmesi için gösterilebilecek maksimum süredir ancak kimi durumlarda mahkeme insiyatifi de kullanılabilir.
Trafik Kazası Manevi Tazminat Miktarı Ne Kadar?
Trafik kazasında tazminat almak ve manevi kayıplı değerlerinizin yerine koyulabilmesi için yaşadığınız mağduriyeti kanıtlamanız gerekmektedir. Delilerin sunulmasının ardından mağdur olan tarafın kesinleşmesi ve tazminat hakkının işleme alınması sonrasında ödenecek miktar belirlenebilir.
Trafik kazasında %100 kusura sahip olan kişiler tazminat alamayacaklar bununla bilrikte asli kusurlu sayılarak tazminat ödememe durumundan da muaf tutulabilmektedirler.
Tazminat miktarı manevi veya maddi olması durumu başta olmak üzer şu kriterlere göre değerlendirilir;
- Mağdur tarafın yaşı,
- Sakatlık oranı,
- Kusur oranı,
- Aldığı aylık maaş oranı.
Bu kapsamda değerlendirilecek olursa ortalama bir değer biçmek istediğimizde kaza tarihinde 21 yaşında olan, sakatlık oranı %5 olan ve kusura oranı %0 olan mağdurlar. Aldıkları son maaş örnek olarak 50Bin TL olarak değerlendirildiğinde 1.452.000TL değerinde tazminat alma hakkına sahip olabilir.
Avukatınız ile iletişime geçerek trafik kazasında tazminat alma oranının hesaplanmasını talep edebilirsiniz ancak kazanın türüne, yaşanma şekline ve kusura oranı gibi önemli nedenlere göre alınabilecek tazminat değerleri değişiklik gösterecektir.
