Trafik kazalarında manevi tazminat hakları özellikle ölümlü kazaların oluşması anında karşımıza çıkmaktadır. Trafik kazalarının ölümlü olması kaybı olan tarafın manevi tazminat davası açmasına hak vermektedir. Hukuki olarak tanınan bu hak kaybı olan kişilerin en azından manevi anlamda hafiflemesine yardımcı olabilecek şekilde düzenlenmiştir. Ölümlü trafik kazalarında manevi tazminat düzenlemesi Türk Borçlar Hukuku’nun 56. Maddesine göre düzenlenmiştir. Bu maddeye göre bir kimsenin ölümlü şekilde zarar görmesi durumunda yakınlarının manevi tazminat davası açma hakkı bulunmaktadır.
Trafik Kazalarında Manevi Tazminat Nedir?
Trafik kazalarında manevi tazminat, tarafların manevi kayıplarının giderilmesine yardımcı olmak adına düzenlenmiştir. Somut olayların getirebileceği manevi kayıpların önüne geçebilmek, bu kayıplarda destek görebilmek için düzenlenerek kişilerin belirli alanlarda maddi şekilde desteklenmesini sağlamaktadır.
Yaşanan kazanın koşulları ile birlikte kazayı yaşayan tarafların ekonomik koşullarına göre düzenlenen tazminat oranı, kişilerin belirli oranda rahatlamasını amaçlamaktadır.
Manevi tazminat genel olarak kişilerin kayıplarını düzeltebilecek nitelikte değildir ancak bazı niteliklere sahiptir. Bu niteliklere göre manevi tazminat açılmasındaki temel beklentiler şu yöndedir;
- Hayatını kaybetmiş kişi veya kişilerin yakınlarının yaşadığı acıyı hafifletmek ve/veya telafi etmek,
- Ölüm kaynaklı oluşabilecek manevi eksikliğin giderilebilmesi,
- Kaza sonucunda yaşanabilecek psikolojik ve travmatik etkilerin düzenlenebilmesi için giderlerin tazmin edilmesi.
Tazminat miktarı tamamıyla hakim kararına kalmış olmakla birlikte hakkaniyet ilkesi de göz önünde bulundurularak tazminat kararı takdir edilir. Bu süreçte kişilerin gelirleri ve giderleri göz önünde bulundurularak mağdur tarafın hak ettiği hakkını alması ancak mağdur eden tarafın da bu hak edilen hakkı karşılayabilmesi beklenir.
Ölümlü Trafik Kazalarında Manevi Tazminat Olarak İstenebilecekler Nelerdir?
Ölümlü trafik kazalarında manevi tazminat, kazazedelerin hayatını kaybetmesi sonucunda yakınlarının manevi destek görmesini hedefleyen bir yasa türüdür. Tazminat, kazanın yol açtığı manevi zararları gidermeyi hedeflerken tarafların söz konusu kazadan en az zararlar ayrılabilmesini amaçlar.
Mahkeme, karar alırken yaşanan zararın boyutunu ve kazanın büyüklüğünü de hesaba katar. Trafik kazasının yaşanmasının ardından tarafların talep edebileceği manevi tazminat çeşitleri şu şekilde karşımıza çıkmaktadır;
- Yakınların kayıplarını hafifletme amacı: Hayatını kaybeden kişilerin yakınlarının acısını bir nebze de olsun hafifletebilmek adına manevi tazminat davası açılabilir.
- Psikolojik tedavi giderleri: Kaza sonrasında hayatını kaybetmiş olanların yakınları ister istemez büyük bir acı içinde bulunabilir. Bunun yanı sıra kazaya şahit olma ve kazayı yaşama gibi durumlar da göz önünde bulundurulduğunda kişilerin yoğun bir psikolojik tedavi altına alınması gerekebilir. Yaşanan acının hafiflemesi acısıyla sağlanacak olan psikolojik desteğin giderleri talep edilebilir.
- Ölen kişinin sahip olduğu toplumsal konum: Trafik kazalarında manevi tazminat talebinde bulunurken hayatını kaybetmiş kişinin bulunduğu sosyal statü de göz önünde bulundurulabilir. Bu kaybın aile bireyleri üzerinde sağladığı etkiler de göz önünde bulundurularak tazminat oranında farklılıklar gözlemlenebilir.
- Kazanın şartları: Yaşanan kazanın bilinçli şekilde meydana getirilmesi ve ihmallerin söz konusu olması durumunda kazazedenin yakınları manevi tazminat davasında artışa gitmek isteyebilir.
- Travma ve üzüntü ile mücadele etme isteği: Kaza sonrasında kayıpları olan tarafın ani kayıp nedeniyle şok geçirmesi ve travma yaşamış olması nedeniyle yüksek oranlı manevi tazminat talebinde bulunulabilir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 56. Maddesine göre düzenlenen tazminat davalarına göre manevi anlamda tazminat talep eden kişilerin isteklerini açık şekilde dile getirmesi gerekmektedir.
Söz konusu istekler hakkaniyet çerçevesince değerlendirilmeli ve bu isteklerin ne olduğu da sorgulanmamalıdır. Bu nedenle, kişi kendini iyi hissedecekse manevi tazminat davası olarak maddi isteklerde de bulunabilir.
Ölümlü Trafik Kazalarında Kimler Dava Açabilir?
Ölümlü trafik kazalarında manevi tazminat hakkı hayatını kaybetmiş kişilerin yakınlarındadır. Ancak burada bilinen büyük ve yanlış bir kanı bulunmaktadır. Kişilerin yakınları sadece kan bağı ile sınırlı değildir. Hayatını kaybetmiş kişilerle duygusal bağlantısı olan ve kayıpları ile ilgili büyük acılar yaşayan, manevi olarak destek görmesi gereken kişiler de bu gibi durumlarda manevi tazminat davası açabilir.
Genel olarak bakıldığında tazminat davasını açabilecek kişiler şu şekildedir;
- Hayatını kaybetmiş kişinin eşi, çocukları veya ebeveynleri,
- Kardeşleri,
- Hayatını kaybetmiş olan kişi ile duygusal yakınlığı bulunan,
- Onunla birlikte yaşayan veya fiili olarak bakımını sağlayan diğer kişiler.
Manevi olarak tazminat açma hakkına sahiptir. Konu ile ilgili aklınıza takılan diğer detayları sormak ve manevi tazminat konusunda destek almak için “Avukata Sor” butonunu kullanarak hukuki destek alabilirsiniz.
Kimi zaman içinde bulunduğunuz durum nedeniyle tazminat davası açma hakkına sahip olabilirsiniz ancak bu durumun farkında olmama şansınız da oldukça yüksek.
Ölümlü trafik kazalarında tazminat davası başta olmak üzere pek çok davada da süreci sizin yerinize yönetebilecek yetkin bir avukat ile çalışmak daha doğru kararlar almanızı sağlayacak ve dava sürecini doğru şekilde yönetmenize imkan verecektir.
Ölümlü Trafik Kazalarında Manevi Tazminat Davası Nereden Açılabilir?
Trafik kazalarında manevi tazminat davası açmak için izlenmesi gelen birkaç temel adım bulunur. Bu adımlar çerçevesinde ilerletilecek olan dava sürecine bir de alanında uzman bir avukat görüşü eklenirse alınabilecek olan tazminat oranında artış dahi gözlemlenebilir.
Manevi tazminat davalarında istekler ile birlikte durumu en iyi şekilde açıklayan bilgilerin yer alması da oldukça önemlidir.
Manevi tazminat davaları genellikle kazanın meydana geldiği yerin asliye hukuk mahkemesinde gerçekleştirilir. Bununla birlikte dilenirse başka bir bölgedeki asliye hukuk mahkemesinde de dava açma hakkı bulunabilmektedir.
Ölümlü trafik kazalarında manevi tazminat davası açabilmek için hazırlanmış olması gereken belgeler temelde şu şekildedir;
- Trafik kaza tespit tutanağı,
- Kaza için hazırlanmış olan bilirkişi raporları,
- Hayatını kaybetmiş kişinin ölüm belgesi,
- Davacı olan tarafın manevi olarak kayıplarını açıklayan dilekçeler ve delil niteliğindeki belgeler.
Özellikle davacı tarafın hazırlama yükümlülüğünde olduğu hak talep edilen dilekçeler için alanında uzman bir avukat ile çalışmak isteklerinizi daha iyi dile getirmeniz için doğru bir seçim olacaktır.
Söz konusu belgelerin de tamamlanması ile birlikte bölgenizde bulunan Asliye hukuk mahkemesine giderek konuyla ilgili dilekçe hazırlayıp teslim edebilir ve dava sürecine resmen girebilirsiniz.
Ölümlü Trafik Kazalarında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Ölümlü trafik kazalarında manevi tazminat davası açmak için gereken süre 2 yıldır. 2 yıl ve üzerindeki başvurular geçersiz sayılabilir ancak bu farklı etkenlere göre değişiklik gösterebilir.
Kanuna göre, kazanın gerçekleştiği günden itibaren sayılmaya başlanan zaman ile birlikte toplamda 2 yıl içerisinde ilgili manevi tazminat davasının açılması gerekmektedir. Kimi durumlarda 2 yıllık bu süreç uzun sürelere kadar çıkabilir.
Özellikle yaşanan kazanın bir suç içermesi durumunda ölümlü kazalarda zaman aşımı süresi 15 yıla kadar çıkabilmektedir.
Söz konusu durumlar göz önünde bulundurulduğunda mağdur olan tarafın zamanını geçirmeden ve doğru delilleri toplayarak dava açabilmesi için hukuki bir danışmanlık alması önerilenler arasındadır.
